بهروز بوچانی: جامعه جهانی باید از تحقیر و نادیده گرفتن پناهجویان دست بردارد

 

نه پناهجو را پایانی‌ست و نه دنیای پناهجویان را؛ آمارهای سالیانه که تمام واقعیت هم نیستند، هر سال خبر از بالا رفتن شمار پناهجویان در سراسر جهان می‌دهند. در عین‌ حال، در این هیاهوی پناهجویی، گروهی هم ناپدید می‌شوند و عده‌ای جان خود را از دست می‌دهند؛ بدون آن‌ که هویت آن‌ها مشخص شود. سیاست‌های ناکارآمد سیاسیون و تصمیم‌گیران به اعمال محدودیت‌های بیشتر، به سرگردانی میلیون‌ها انسان در جهان انجامیده و انگار که جهان چشمانش را بر فاجعه‌ای انسانی بسته است. در این همهمه‌ای که گاه به ناامیدی می‌انجامد، مردی به نام «انور نیلوفری» بیش از دو ماه است که در آتن، پایتخت یونان، اعتصاب غذا کرده است و خواسته‌اش رفتن از اروپایی‌ست که سال‌ها تن و روح او را به «گروگان» گرفته است. همان تعبیری که «بهروز بوچانی» روزنامه‌نگار و پناهنده کرد ایرانی در صحبت‌هایش بارها تکرار کرده است: «انور به گروگان گرفته شده است. همان‌طور که من و ۹۰۰ پناهجوی دیگر در مانوس به گروگان گرفته شده بودیم. تفاوت در این است که ما همگی در یک مکان بودیم و این امر، مشکل را به یک بحران بزرگ سیاسی تبدیل کرد. درباره انور هم اگر مشکلش را شخصی فرض نکنیم، ممکن است این اتفاق بیفتد.»

سیاست‌های اتحادیه اروپا در خصوص پناهجویان سال‌هاست که مورد انتقاد نهادهای حقوق بشری قرار دارد. این اتحادیه در سپتامبر ۲۰۱۸ تصویب کرد که هیچ پناهجویی حق ندارد مقصدش را تعیین کند و این کشورهای اروپایی هستند که برای او تصمیم می‌گیرند. در نتیجه صدها هزار نفر در مرزهای مختلف، جزیره‌های یونان، کمپ‌ها و جنگل‌ها سرگردان‌ هستند و سال‌های عمرشان را در مسیری به هدر می‌دهند که تصوری از مقصد ندارند. تازه وقتی به مقصد هم می‌رسند باید ماه‌ها و گاه‌ سال‌ها منتظر بمانند تا بلکه به عنوان پناهنده پذیرفته شوند. هزینه زندگی، خورد و خوراک و حتی مکان زندگی‌شان که می‌تواند یک خانه باشد یا کمپ یا جنگل، در اختیار تصمیم‌گیران سیاسی است؛ همان مسئله‌ای که بهروز بوچانی از آن به عنوان «گروگان‌گیری» یاد می‌کند.

بهروز بوچانی، روزنامه‌نگار و نویسنده کتاب «هیچ دوستی به جز کوهستان»، که بارها درباره زندگی پناهجویی و سیاست‌های اعمال‌‌شده بر آن‌ها سخن گفته و مقاله نوشته است، در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» به بهانه اعتصاب غذای انور نیلوفری که بیش از دو ماه از آن می‌گذرد، بر نگاه رسانه‌ها و سیاسیون به پناهجویان به عنوان انسان‌های قابل «ترحم» و «تحقیر» تاکید دارد که باعث شده است، آن‌ها از حقوق انسانی‌شان محروم بمانند.